Wiele postaci depresji – przedstawione malarsko przez lekarzy psychiatrów


W ramach Międzynarodowej Konferencji Szkoleniowej 26 Bieszczadzkie Dni Psychiatryczne która miała miejsce w Arłamowie w dniach 21-23-.10.2021 wygłosiłem wystąpienie „Depresja – różnice w jej postrzeganiu przez lekarzy”.

Założeniem tej prezentacji było pokazanie na konkretnych przykładach dzieł malarskich w jak zróżnicowany i empatyczny sposób lekarze psychiatrzy zwracają uwagę na różne aspekty i obrazy kliniczne zaburzeń depresyjnych.

W trakcie kształcenia przeddyplomowego i specjalizacyjnego lekarze psychiatrzy uzyskują wiedzę na temat kryteriów diagnostycznych pozwalających na rozpoznanie depresji, zasad jej rozpoznawania, różnych obrazów klinicznych tego zaburzenia. Wiedza ta mogłaby być traktowana jako wspólna i jednolita w grupie osób o tym samym wykształceniu, korzystających z tych samych źródeł wiedzy. Jednak obrazy depresji, skojarzenia które wywołuje to pojęcie w umysłach poszczególnych profesjonalistów różnią się. Każdy tworzy swój indywidualny obraz zespołu depresyjnego, uwypuklając pewne cechy tego zaburzenia, pomijając inne, akcentując jakiegoś rodzaju jednostkowo uwypuklone aspekty.

Pole skojarzeń dotycząc depresji jest u każdego profesjonalisty indywidulanie ukształtowane, pomimo wspólnych elementów kształcenia w całej grupie. Te indywidualne obrazy depresji istniejące w umysłach profesjonalistów (lekarzy) zostały namalowane w trakcie warsztatów „ Sztuka leczenia depresji i leku z firma Krka” przeprowadzonych w Gdańsku, Rzeszowie i Łodzi jesienią 2021.

Warsztaty były prowadzone w zakresie psychiatrycznym przez dr Sławomira Murawca , a w zakresie plastycznym przez dr Annę Krzemińską (ASP w Warszawie). W trakcie warsztatów zadaniem lekarzy (rezydentów i specjalistów) było między innymi namalowanie obrazu depresji w kontekście pejzażu morskiego. Lekarze z dużym zaangażowaniem włączyli się w tworzenie dzieł malarskich. Depresja była odmalowywana w bardzo indywidulany sposób. Do jej przedstawiania używano zarówno plam barwnych (najczęściej ciemnych, czarnych, ale często kontrastowanych z jaskrawymi kolorami, np. czerwienia), elementów związanych z tematyka morską (burza, sztorm, wysokie fale, zamęt, zanurzenie, głębokość, fala wsteczna), ale także elementów figuratywnych (nikła osoba w obliczu czegoś wielkiego, pochłaniającego; łódka na wzburzonym morzu).

Niektóre prace wymykały się tym kategoriom i w sposób jeszcze bardziej indywidulany przedstawiały wyobrażenia depresji istniejące w umysłach Autorek i Autorów prac
malarskich. Osobom które włączyły się w malarską część warsztatów składam tą drogą serdeczne podziękowania.