Wpływ obserwacji ptaków na subiektywne odczuwanie
Jedną z nowatorskich metod oddziaływania na zdrowie psychiczne są interwencje oparte na kontakcie z naturą. Okazuje się że nie trzeba być ekspertem w zakresie wiedzy na temat określonej części wiedzy przyrodniczej, aby odnieść korzyść psychologiczną z kontaktu z elementami środowiska naturalnego. Wystarczy pewien poziom wiedzy i zaangażowania.
W czasopiśmie „Ecopsychology” ukazał się artykuł, którego jestem współautorem, napisany wraz z prof. Christoph’em Randler’em z Eberhard Karls University w Tuebingen, i Prof. Piotrem Tryjanowskim poświęcony wpływowi obserwacji ptaków na subiektywne odczuwanie regeneracji/”odbudowy” psychologicznej. Z praktycznego punktu widzenia wyniki naszej publikacji sugerują, że nawet niedoświadczeni obserwatorzy ptaków o stosunkowo niewielkiej wiedzy mogą odnieść korzyści polegające na regeneracji psychologicznej angażując się w ten rodzaj aktywności. Jak wskazują wyniki publikacji zachowania związane ze specjalizacją w obserwowaniu ptaków (liczba wycieczek i dni w terenie) nie były skorelowane z wymiarem regeneracji psychologicznej.
https://www.liebertpub.com/doi/10.1089/eco.2021.0062
Tytuł artykułu to: „ Zaangażowani obserwatorzy ptaków zyskują więcej psychologicznych korzyści regenerujących psychikę w porównaniu z tymi mniej zaangażowanymi niezależnie od posiadanej wiedzy (o ptakach).
Eksploracyjna analiza czynnikowa wykazała trójczynnikową strukturę wpływu psychologicznego obserwacji ptaków. Te trzy czynniki można określić jako dobre samopoczucie (well-being), poczucie oderwania się od problemów (detachment) i doświadczanie wolności (experiencing freedom). Czynniki były ze sobą skorelowane: dobrostan skorelowany -0,327 z poczuciem „oderwania i -0,589 z doświadczaniem wolność. Poczucie „oderwania” było pozytywnie skorelowane z doświadczaniem wolność (0,348).
Podsumowując: psychologiczna regeneracja osiągana w czasie wolnym jest zależna od poziomu zaangażowania. Psychologiczne zaangażowanie w obserwację ptaków było powiązane ze wszystkimi trzema wymienionymi czynnikami. Zatem, obserwatorzy ptaków nie muszą mieć dużej wiedzy na ich temat albo spędzać wiele czasu w terenie, a po prostu aby osiągnąć korzyść psychologiczną obserwowanie ptaków musi być ważne w ich życiu. To z kolei sugeruje, że nawet osoby początkujące w obserwowaniu ptaków z niską specjalistyczną wiedzą mogą czerpać korzyści zdrowotne tego rodzaju sposobu spędzania wolnego czasu.
Randler C., Murawiec S., Tryjanowski P.: Committed Bird-Watchers Gain Greater Psychological Restorative Benefits Compared to Those Less Committed Regardless of Expertise.